Türkiye zirveye tutunmaya devam ediyor

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi küresel olarak enerji fiyatlarında sert artışlara yol açarken, bu durumdan en çok etkilenen ülkelerin başında Türkiye geliyor. Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi’nin yayımladığı Harmonize Tüketici Fiyat Endeksi (HICP) verilerine göre Türkiye açık ara Avrupa’da enerji fiyatlarının en çok arttığı ülke oldu. Doğalgaza yapılan son zamlar ve akaryakıt fiyatlarında son indirimlere rağmen mart genelinde yaşanan artış Türkiye’nin önümüzdeki aylarda da enerji enflasyonunda zirveye oynamaya devam edeceğini gösterdi.

Doğalgaz, akaryakıt, elektrik gibi enerji harcamalarının yer aldığı HICP enerji endeksi şubat ayında Türkiye’de yıllık yüzde 97.2 yükseldi. Buna karşılık endeksteki yükselişte AB ortalaması yüzde 28.7 oldu. Türkiye’yi yüzde 65.9 ile Belçika ve yüzde 51.7 ile Hollanda takip etti.

Şubat ayında enerji fiyatlarındaki artış (yıllık):

Ülke	Şubat değişim (%)
Türkiye	97,2
Belçika	65,9
Hollanda	51,7
İtalya	46,5
Litvanya	46,1
Yunanistan	44,0
İspanya	43,7
Estonya	36,7
Lüksemburg	35,3
Euro Bölgesi	32,0
Danimarka	30,6
İrlanda	30,0
Avrupa Birliği	28,7
Avusturya	26,8
Kıbrıs	26,2
Çekya	25,1
Finlandiya	24,0
Romanya	23,3
Bulgaristan	23,0
Slovenya	23,0
Almanya	22,4
Fransa	22,0
Letonya	20,4
İsveç	20,1
İsviçre	18,2
Kuzey Makedonya	17,1
Norveç	17,0
Slovakya	16,4
Polonya	15,3
Portekiz	15,2
Hırvatistan	12,3
İzlanda	12,3
Macaristan	11,2
Sırbistan	10,2

EN BÜYÜK KATKI AKARYAKITTAN

Ortalama enerji fiyatlarındaki artışta Türkiye’nin zirveye yerleşmesinde en büyük katkı akaryakıt fiyatlarındaki artıştan geldi. Şubat ayında Türkiye’de akaryakıt fiyatları yıllık yüzde 130.7 yükseldi. Türkiye’yi yüzde 34.7 ile İsveç ve yüzde 33.7’lik artışla Bulgaristan takip etti. AB’deki ortalama yıllık fiyat artışı ise yüzde 24.3 olarak kayıtlara geçti.

Şubat ayında akaryakıt fiyatlarında yaşanan yıllık artış:

Ülke	Değişim (%)
Türkiye	130,7
İsveç	34,7
Bulgaristan	33,7
Lüksemburg	32,8
İrlanda	31,3
Romanya	31,1
Çekya	31,0
Kuzey Makedonya	30,9
Litvanya	29,8
Avusturya	29,1
ispanya	26,8
Kıbrıs	26,8
Estonya	26,7
Slovenya	26,6
Letonya	26,5
Belçika	26,1
Finlandiya	26,0
Danimarka	25,7
Almanya	25,6
Euro bölgesi	25,1
Avrupa Birliği	24,3
Hollanda	24,0
Fransa	23,9
Yunanistan	23,2
İtalya	23,0
Portekiz	22,0
Slovakya	22,0
Norveç	21,2
Sırbistan	20,8
Hırvatistan	20,3
İzlanda	19,6
İsviçre	19,6
Macaristan	18,7
Polonya	11,3

ELEKTRİKTE HOLLANDA İLK SIRADA

Elektrik fiyatlarına bakıldığında ise en yüksek yıllık artışın Hollanda’da yaşandığı görüldü. Hollanda’da şubatta elektrik fiyatları yıllık yüzde 9.4 artarken, artış hızında bu ülkeyi yüzde 86 ile Türkiye ve yüzde 81.9 ile İtalya takip etti. Macaristan, Malta ve Sırbistan’da elektrik fiyatlarında değişim olmazken, Letonya ve Romanya’da düşüş yaşandı.

Şubat ayı elektrik fiyatlarındaki yılık değişim:

Ülke	Değişim (%)
Hollanda	94,4
Türkiye	86,0
İtalya	81,9
ispanya	80,5
Belçika	72,8
Yunanistan	71,4
Danimarka	44,3
Estonya	39,4
Euro bölgesi	34,3
Finlandiya	29,9
Avrupa Birliği	28,5
Çekya	22,6
Kıbrıs	22,4
İrlanda	22,3
Litvanya	17,8
Slovenya	15,1
Avusturya	14,9
İsveç	14,8
Almanya	12,9
Slovakya	11,7
Norveç	10,9
Kuzey Makedonya	9,3
İzlanda	5,8
Portekiz	5,6
Polonya	5,1
Fransa	4,9
Bulgaristan	4,4
Lüksemburg	2,6
İsviçre	2,4
Hırvatistan	0,8
Macaristan	0,0
Malta	0,0
Sırbistan	0,0
Romanya	-8,0
Letonya	-17,8

DOĞALGAZ EN ÇOK BELÇİKA’DA YÜKSELDİ

Doğalgaz fiyatlarındaki yükselişe bakıldığında ise ilk sırayı yüzde 133.2 ile Belçika aldı. Bu yükseliş Bulgaristan’da yüzde 105.9, Danimarka’da ise yüzde 92.3 oldu. Türkiye’de şubatta doğalgaz fiyatları yıllık yüzde 60.1 yükseldi. Türkiye doğalgaz fiyatlarının Avrupa’da en çok yükseldiği 11. ülke oldu. AB’deki ortalama artış ise yüzde 40.3’te kaldı.

Doğalgaz fiyatlarında şubat ayında yaşanan yıllık değişim:

Ülke	Değişim (%)
Belçika	133,2
Bulgaristan	105,9
Danimarka	92,3
Lüksemburg	88,7
Estonya	77,8
Hollanda	76,2
Letonya	65,5
İtalya	64,4
Avusturya	64,3
Litvanya	62,8
Türkiye	60,1
Yunanistan	50,0
Fransa	42,3
Euro bölgesi	41,4
Polonya	41,0
Avrupa Birliği	40,3
Romanya	39,9
İsviçre	37,1
Kuzey Makedonya	33,7
Kıbrıs	31,9
Çekya	28,0
İrlanda	27,8
Slovenya	26,4
Almanya	22,9
Slovakya	19,6
İspanya	17,3
Portekiz	15,8
Hırvatistan	10,1
İsveç	5,4
Sırbistan	2,6
Macaristan	0,5

DOĞALGAZA YENİ ZAM GELDİ

Tabii nisan itibarıyla Türkiye’deki doğalgaz fiyatları artışı zirveye yerleşebilir. Son olarak BOTAŞ doğalgazda, nisan ayında geçerli olacak mesken abonelerinin tarifesine yüzde 35, sanayi abonelerinin tarifesine yüzde 50 ve elektrik üretim amaçlı tarifeye yüzde 44.30 zam yapıldığını duyurdu. Mart başında halihazırda santrallara verilen gaza yüzde 18.3 zam yapılmıştı.

Böylece nisan başı itibarıyla Türkiye’de konutlarda kullanılan doğalgazın fiyatı yıllık yüzde 92.8 artmış oldu.

Nisan ayı itibarıyla doğalgaz tarifelerindeki yıllık değişim:

Dönem (TL/Sm3)	Konut	Santral	Sanayi (OSB)
Nis.21	1,3	1,46	1,44
Nis.22	2,51	10,75	9,4
Artış (%)	92,8	637,92	552,7

MART GENELİNDE AKARYAKIT FİYATLARI ARTTI

Bunun yanında akaryakıt fiyatları da mart genelinde geçen haftaki indirimlere rağmen yükseldi. Mart başında İstanbul’da 16.56 lira olan benzinin litre fiyatı bugün itibarıyla 19 lira seviyesinde. Motorin de 16.05 liradan 21.02 liraya çıktı. Yani mart genelinde benzinde yaklaşık yüzde 15, motorinde ise yüzde 31 artış yaşandı. Şubat ayında ortalama yüzde 130 olan akaryakıt fiyatlarındaki artış mart sonu itibarıyla yüzde 180’e çıktı.

DOLARDAKİ YÜKSELİŞ ETKİLEDİ

Mart başında 101 dolar olan brent petrolün varil fiyatı geçen cuma itibarıyla 104 dolara yükseldi. Yani yaşanan dalgalanmalara rağmen mart genelinde petroldeki yükseliş yüzde 2.97’de kaldı. Ancak dolar/TL bu dönemde 13.90’dan 14.68’e yükseldi. Kurda yaşanan yüzde 6’lık bu artış da akaryakıt fiyatlarının artmasında etkili oldu. Bunun yanında Rusya’da önemli motorin üretim tesislerinin olması bu üründeki artışın daha şiddetli yaşanmasına yol açtı.

SANAYİ ABONELERİNE ZAM

Elektrikte sanayi abonelerinin 1 Nisan’dan itibaren geçerli olan tarifesine de yaklaşık yüzde 20 zam yapıldı.

1 yıl önce dolar/TL 8.11’den işlem görüyordu. Kurdaki yüzde 81’lik bu yükseliş savaşla zaten artan enerji fiyatlarının Türkiye’de daha şiddetli hissedilmesine yol açtı.